Sigortalıların, sağlık durumları nedeniyle çalışamamalarından aylık bağlanan durumlardan birisi de maluliyettir.
Çalışma gücünü en az %60 oranında yitirdiği SGK tarafından yetkilendirilen sağlık hizmet sunucularının sağlık kurullarınca düzenlenecek raporlar ve dayanağı tıbbi belgelerin incelenmesi sonucu, SGK Sağlık Kurulu’nca tespit edilen sigortalılar, malul sayılmaktadır.
Malullük aylığı bağlanması için aranan koşullar şunlardır.
– Çalışma gücünü en az % 60 oranında yitirilmesi ve malul olma
– Belli bir süre sigortalı olma (en az 10 yıl sigortalılık süresinin bulunması)
– Belli bir süre prim ödeme (en az 1800 gün uzun vadeli sigorta kollarında prim ödemiş olma)
– İşten ayrılma,
– Malullük aylığı için SGK’ya başvuruda bulunma.
Sigortalı başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede malul ise sigortalılık süresi aranmaz, en az 1800 gün prim ödemesi yeterli olmaktadır.
Malullük aylığından yararlanmak için, malul sayılmak, işyerinden ayrılmak ve SGK’ya Tahsis Talep Beyan ve Taahhüt Belgesi isimli belge ile başvurmak yeterlidir. Malullük aylığı malullüğün devamı süresince ödenir. Yapılacak kontrol muayenesi sonucu malullüğün ortadan kalktığının saptanması halinde malullük aylığı durdurulur. 4/b kapsamındaki sigortalıların kendi sigortalılığı nedeniyle genel sağlık sigortası primi dahil, prim ve prime ilişkin her türlü borçlarının ödenmiş olması da bir diğer zorunluluktur.
***
Maluliyet tespiti
Sigortalının veya işverenin talebi üzerine SGK tarafından yetkilendirilen sağlık hizmeti sunucularının sağlık kurullarınca usûlüne uygun düzenlenecek raporlar ve dayanağı tıbbî belgelerin incelenmesi sonucu, 4/a ve 4/b kapsamındaki sigortalılar için çalışma gücünün veya iş kazası veya meslek hastalığı sonucu meslekte kazanma gücünün en az %60’ını, 4/c kapsamındaki sigortalılar için çalışma gücünün en az %60’ını veya vazifelerini yapamayacak şekilde meslekte kazanma gücünü kaybettiği, SGK Sağlık Kurulunca tespit edilen sigortalılar, malûl sayılır. Sigortalının malul olup olmadığına, SGK Sağlık Kurulu karar verir.
Sigortalıların veya hak sahiplerinin maluliyet ve iş kazası tespitine ve kontrol muayenelerine esas teşkil edecek sağlık kurulu raporları Sağlık Bakanlığı eğitim araştırma hastaneleri, devlet üniversite hastaneleri veya Türk Silahlı Kuvvetleri’ne bağlı askeri hastanelerce düzenlenir. İl sınırları içerisinde bu hastanelerin bulunmaması halinde Sağlık Bakanlığı tam teşekküllü hastanelerince sağlık kurulu raporu düzenlenebilmektedir. Meslek hastalıkları tespitine esas teşkil edecek sağlık kurulu raporları ise Sağlık Bakanlığı Meslek Hastalıkları Hastaneleri’nce veya devlet üniversite hastanelerince düzenlenmektedir.
5510 sayılı Kanun’un 4/a ve 4/b kapsamındaki sigortalılar ve hak sahiplerinin mağduriyetlerine sebebiyet vermeden, maluliyet taleplerini bölgelerinde ivedilikle sonuçlandırabilmek, yetersiz yada eksik bilgi ile düzenlenmiş raporların hazırlandığı hastaneler ile iletişim sağlayabilmek amacı ile SGK Yönetim Kurulunun 22.01.2009 tarih, 2009/03 sayılı kararı ile Bölge Sağlık Kurullarının dokuz ilde oluşturulması kararı alınmıştır.
***
Sağlık Kurulu raporlarına itiraz
Yetkilendirilen sağlık hizmet sunucuları dışındaki sağlık hizmet sunucularından alınan sağlık raporları geçerli olmadığı gibi malullük kararının SGK Sağlık Kurulu’nca verilmiş olması gerekir. Sigortalı yada hak sahiplerinin SGK Sağlık Kurulu’nun verdiği raporlara karşı önce Sosyal Sigorta Yüksek Sağlık Kurulu’na, buradan da olumsuz karar çıkması halinde İş Mahkemesine başvurması gerekir.
Aynı hastalık ve özrü nedeniyle Kurum Sağlık Kurulu tarafından malul sayılmayan sigortalıların bu karara karşı itirazda bulunmaları halinde, itiraz dilekçeleri yine Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği’nde belirtilen belgeleri içeren dosyası ile birlikte değerlendirilmek üzere Sosyal Sigorta Yüksek Sağlık Kurulu’na intikal ettirilir.
İbrahim IŞIKLI